قسمتی از صحبت‌‌‌‌های "جعفر حاجی کریم نظری" در فرهنگ سرای استاد شهریار به منظور تجلیل از آثار اشرف السادات سادات (نویسنده، شاعر و مدرس داستان نویسی) با حضور جمعی از نویسندگان، شعرا و اعضای انجمن ادبیات داستانی استان تهران :
... بعد از جنگ جهانی اول و پس از دوره مدرنیسم، دیدگاهی در داستان نویسی طرح گردید، ایجاد شد و ادامه یافت، با نام و عنوان "جریان سیال ذهن در داستان نویسی" و آن جهش از فضایی در یک زمان به فضایی از زمان دیگری است که در داستان روایی انتقال پیدا می‌کند، البته بنده نام این عنوان را "روندگی ذهن در داستان نویسی" مطرح کردم.
این "جریان سیال ذهن" یا "روندگی ذهن" از چه می‌گوید؟ کسانی که این مساله را ایجاد نمودند، در این رابطه مواردی را تقسیم بندی و شرح دادند:
- گویش درونی مستقیم
- گویش درونی غیرمستقیم
- دیدگاه‌‌‌‌های فهمی و دانایی
- خود گفتن یا افکار درونی
... در داستان روایی یک فضای ذهنی از کاراکتر، عنصر و شخصیت داستان وجود دارد که بخشی از آن خاطرات گذشته، حال و حتی نگاه به آینده وضوح پیدا می‌کند و نویسنده در فضایی از زمان و مکان داستانش، به ابراز آن می‌پردازد و ممکن است بخش عظیمی از داستان به آن موضوع تعلق بگیرد. مثلاً از گلی صحبت می‌شود و آن گل در فضایی از داستان، توسط راوی به شخصی تشبیه می‌شود و این تشبیه ادامه پیدا می‌کند و دوباره به واقعه قبلی داستان برمی گردد، این قسمت به عنوان "جریان سیال ذهن" مطرح شده است...
... بنده از شما مدرسین و آموزش دهندگان اصول داستان نویسی می‌خواهم نگاهی به این موضوعات نیز داشته باشید..

جعفر حاجی کریم نظری

جعفر حاجی کریم نظری